Thursday, April 30, 2009

Screening 4/5/09


Η Κινηματογραφική Ομάδα
του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ)
σας προσκαλεί στην προβολή της ταινίας
"Vozvrashcheniye"
(2003, Andrei Zvyagintsev, "Η Επιστροφή")
την Δευτέρα 4/5/09 στις 17:00
στο αμφιθέατρο Β (Πατησίων 76, κεντρικό κτίριο).

Είσοδος ελεύθερη.



International trailer (in English)



Fan-made trailer (in Turkish!)

Tuesday, April 28, 2009

Duplicity (Αδιακρισίες)


Σκηνοθεσία: Tony Gilroy
Παραγωγής: USA / Germany / 2009
Διάρκεια: 125'





Αν αποδίδαμε έναν όρο στο Αμερικάνικο σινεμά των studio, αυτός θα ήταν συμβιβασμένο cinema. Υπό την έννοια ότι τα προϊόντα, οι ταινίες δηλαδή, είναι συμβιβασμένες με συγκεκριμένα εκφραστικά μέσα και με επίσης συγκεκριμένα δραματουργικά τεχνάσματα. Ακολουθούν τη λεγόμενη κλισέ σημειολογία, η οποία είναι ηθικά αποδεκτή στο ευρύ κοινό και ταυτόχρονα συχνά υπαγορεύει και την εισπρακτική επιτυχία μιας ταινίας. Υπό την έννοια οτι τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα του Αμερικάνικου σινεμά, κυρίως ως προς τον τρόπο ξεδίπλωσης της πλοκής, αναπτύσσουν εθιστικούς δεσμούς με το κοινό. Το οποίο πλέον δύσκολα αποχωρίζεται την γνωστή και εύκολη υφή των συγκεκριμένων ταινιών για τις λεγόμενες πρωτοποριακές (μη συμβιβασμένες) ταινίες. Για να μην παρεξηγηθώ όμως, δεν θα ήθελα να αναγάγω ολόκληρο το Αμερικάνικο σινεμά των studio στο παραπάνω σχόλιο. Κάτι τέτοιο θα ήταν τουλάχιστον επιπόλαιο.

Νομίζω πως είναι αυτονόητο πως πάσης φύσης συμβιβασμοί λειτουργούν περιοριστικά για τα δημιουργήματα και για τον καθολικό χαρακτήρα της Τέχνης. Και για να μη γενικολογώ μιλώντας για συμβιβασμούς θα ήθελα να δώσω μερικά παραδείγματα. Είναι σχεδόν αναπόφευκτο σε Αμερικάνικες ταινίες να υπάρχουν "θετικές" ερωτικές σχέσεις, πάντα σε ρομαντικό πλαίσιο και αποτυπωμένες με έναν σεξουαλικά αποδεκτό τρόπο. Στο άλλο άκρο μια ταινία περιπετειώδους θεματολογίας "παντρεύεται" υπερβολικές σκηνές δράσης (η βία ωστόσο είναι πάντα περιορισμένη). Και θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με δεκάδες άλλες "κλισέ" πτυχές μιας "Αμερικάνικης" ταινίας.


Αλλά ας έρθουμε στο Duplicity. To Duplicity δείχνει να ξεχωρίζει των ανάλογων ταινιών της σειράς. Όχι δεν πρωτοτυπεί πουθενά. Αντιθέτως θα λέγαμε! Απλά καταφέρνει να ενσωματώσει τις απαραίτητες υπερβολές με τον λιγότερο δυνατό ζημιογόνο τρόπο. Και σε μεγάλο βαθμό οι υπερβολές αυτοαναιρούνται μέσα απ' το πρίσμα μιας screwball οπτικής. Και όταν μιλάω για ταινίες της σειράς, μιλάω για ταινίες που εφάπτονται σε σοβαρά θέματα του καιρού μας, με μια αναπόφευκτα (το αναπόφευκτο αιτιολογήθηκε παραπάνω) περιορισμένη-ξώφαλτση προσέγγιση. Πρόχειρα μου έρχονται τα Body Of Lies, Michael Clayton, Slumdog Millionaire κλπ.

Το Duplicy είναι μια κατασκοπική ταινία. Το πρωταγωνιστικό δίδυμο απαρτίζουν οι δημοφιλείς Julia Roberts, Clive Owen, οι οποίοι υποδύονται το κατασκοπικό προσωπικό πολυεθνικών εμπορικών εταιριών. Μέσα σε ένα καθεστώς λυσσαλέας ανταγωνιστικότητας, αφερεγγυότητας και ανειλικρίνειας αναπτύσσεται και μια σχέση μεταξύ τους. Το ίδιο αφερέγγυα. Και οι δύο τους, εργαζόμενοι για ανώτερα αφεντικά, θα κυνηγήσουν τα πολλά λεφτά, προσπαθώντας να είναι οι πρώτοι που θα αποκτήσουν τα ακριβά μυστικά. Από εξαπατητές, εξαπατημένοι. Από πρωταγωνιστές, κομπάρσοι. Και το αντίστροφο. Σε μια ανατρεπτική κομεντί.


Ο Tony Gilroy θα εσωκλείσει την πλοκή του σε μια χρονική ασυνέχεια. Ο χρόνος άλλωστε αποτελεί απλά το συστατικό των σχολαστικών λυτών του γρίφου. Η ταινία μες στην χρονική ασυνέχεια της δίνει μια ατέρμονη αίσθηση σε αυτόν τον νέο "σιωπηλό" πόλεμο που γνωρίζει ο αιώνας μας. Κάτι που ενδυναμώνεται και με τα split screens κάδρα, τα οποία αποσκοπούν στο να δώσουν ευρύτερο χαρακτήρα στα γεγονότα. Κινηματογραφικά, παρατηρούμε μια ασυνήθιστη εναλλαγή (για ταινία αυτής της κόπιας) ευρυγώνιων φακών και τηλεφακών, η οποία εναρμονίζεται με την γενικότερη ανατρεπτική τάση.

Το Duplicity, έστω και με αυτόν τον επιφανειακό τρόπο, ρίχνει μια απολαυστική ματιά στο σύγχρονο επιχειρησιακό γίγνεσθαι. Τη στιγμή που ο πολιτισμός και η διπλωματία έχουν αναιρέσει τη βία (δεν υπάρχει η παραμικρή σκηνή βίας), έχουν εκστασιαστεί τα υποκατάστατα φαινόμενα. Το τεχνολογικό έγκλημα γνωρίζει το φόρτε του, οι υποκλοπές και η κατασκοπία ανθίζουν, η ειλικρίνεια είναι εξαφανιστέα και η εμπιστοσύνη απλά άγνωστη. Και το οξύμωρο, σε έναν τέτοιο ανιαρό κόσμο, οι προτεραιότητες της ανθρωπότητας είναι η εύρεση μαγικών σαμπουάν που θα καταπολεμούν την φαλάκρα! Για αυτό το σαμπουάν, πολυεθνικοί πόλεμοι γίνονται. Έστω και σιωπηλοί.


Μια καυστική ματιά θα εντοπίσουμε επίσης στην στάση της εξέλιξης του ανθρώπινου πνεύματος. Όπως μας λέει ο Tony Gilroy, το πνεύμα έχει πάψει πλέον να εξελίσσεται. Μόνο περιορίζεται σε πονηριά και πανουργία, στοιχεία που αποτελούν και μοναδικό ανταγωνιστικό αποτέλεσμα στους κολοσσιαίους εμπορικούς οργανισμούς. Ο "σιωπηλός" πόλεμος, σε εναν ανέπαφο και απρόσωπο κόσμο, έχει ρίξει παντού τα δίχτυα του και έχει υποκαταστήσει τη βαρβαρότητα άλλων πολέμων (όχι οτι αυτοί εκλείπουν). Η βία έχει υποκατασταθεί απ' την ανουσιότητα και ο επεκτατικός ιμπεριαλισμός απ' τις καπιταλιστικές ορέξεις για κυριαρχία στην αγορά. Με τους άρχοντες και τα ιστάμενα υψηλά πρόσωπα να βαυκαλίζονται με τρίχες, να συντηρούν την ανοησία και να τη μεταχειρίζονται προς όφελος τους, πλαταίνοντας τη φιλαργυρία τους.


Βαθμολογία: 6,5/10



Sunday, April 26, 2009

Screening 27/4/09

15.4.09
s_dany posted:




AUEB Film Club
invites you to the screening of
"Eternal Sunshine of the Spotless Mind"
(2004, Michel Gondry)
on Monday 27/4/09 at 19:00
in classroom B (76, Patission Str., central building).
Free entrance.



Με αφορμή τη νέα ταινία του Charlie Kaufman
"Synecdoche, New York",
η Κινηματογραφική Ομάδα
του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ)
σας προσκαλεί στην προβολή της ταινίας
"Eternal Sunshine of the Spotless Mind"
(2004, Michel Gondry, "Η αιώνια Λιακάδα ενός καθαρού Μυαλού"),
της (ίσως!) καλύτερης μέχρι τώρα σεναριακής δουλειάς του,
την Δευτέρα 27/4/09 στις 19:00
στο αμφιθέατρο Β (Πατησίων 76, κεντρικό κτίριο).

Είσοδος ελεύθερη.


Official trailer





-------------------------------------------


25.4.09 update


Fan-made tribute (with film's music theme by Jon Brion)



Fan-made tribute (with "Undenied" - Portishead)





Τα πιο ενδιαφέροντα από τα IMDb trivia
(με λίγο editing και highlighting)


The idea for the film was brought to Michel Gondry by his friend the artist Pierre Bismuth who suggested, "You get a card in the mail that says: someone you know has just erased you from their memory..."

The memory-erasing company "Lacuna Inc." takes its name from the Latin word "lacunae" meaning a cavity, hollow, or dip, especially a pool or pond. On medical imaging a "lake" is seen as a hole filled with fluid within the brain after some strokes and seizures. These tiny "holes" can result in symptoms, such as memory, sensory, and motor dysfunction and is perhaps a reference to the "brain damage" that results from the procedure in the film.

To help promote the movie, a fully functional website was created for Lacuna (http://www.lacunainc.com) purporting to provide memory erasure.
[It still runs and it's pretty cool!] The only giveaway is the link to watch Joel Barish "experience the procedure", which links to the movie's official site.

The movie title is based on the following quote from the poem "Eloisa to Abelard" by Alexander Pope (1688-1744): "How happy is the blameless vestal's lot! The world forgetting, by the world forgot. Eternal sunshine of the spotless mind! Each pray'r accepted, and each wish resign'd;". The poem was also used in Charlie Kaufman's earlier project "Being John Malkovich" (1999).

Despite the fact that Charlie Kaufman's script and Michel Gondry's visual concepts were closely followed, the actors were allowed many chances to improvise. Elijah Wood and Mark Ruffalo improvised extensively, and much of the dialog between Jim Carrey and Kate Winslet resulted from videotaped rehearsal sessions during which the two actors became close by sharing tales of their real life relationships and heartbreaks.


Michel Gondry had a unique system of controlling his camera operators while shooting by use of a headset for Michel and earpieces for the two operators. He would speak to them (in french) while cameras were rolling and the actors were doing their parts, so Gondry could have a say on all angles no matter where the actors were. This results in a large degree of spontaneity, since the actors could decide while in character whether to have an entire conversation sitting on a couch or get up and walk to a window. Kate Winslet said that she felt this freedom enhanced her performance (her career's favorite, as she mentioned in Empire Magazine) and that sometimes they would do different takes of the same scene completely differently, based purely on gut feelings for what the characters might have done.

The scene where Joel and Clementine watch the circus go through the streets was made up on the spot, as the film crew and cast happened to be working nearby and Michel Gondry decided it could work well in the film. The part where Clementine disappears suddenly is one of Gondry's favorite moments of the film, as Jim Carrey didn't know Kate Winslet was going to disappear and Gondry likes it because Carrey's face appears so saddened. When the sound blanks out in the final film, Carrey is actually saying "Kate?"

When Joel is in his head and is visiting his session of the erasing process, no special effects were used to show the two Joels in the one scene. Jim Carrey had to take off his hat and jacket when he was not in shot and had to quickly sit down in the chair and visa-versa when he has to stand up.

Virtually all of the most bizarre and fascinating scenes in this movie were created with old fashioned camera, editing, lighting and prop/set tricks. The use of digital effects was very limited. The striking kitchen scene with Joel as a child was created with an elaborate forced perspective set-up similar to some used by Peter Jackson in the "Lord of the Rings" trilogy.

Initially throughout the train scene, the music was supposed to fill up the gap during the silence between Joel and Clem until writer Charlie Kaufman suggested to do the opposite. Music was then played when Joel and Clem talked and paused when they paused.

The opening credits appear 18 minutes into the film, at the end of the first reel.





-------------------------------------------


26.4.09 update


http://www.eternalsunshine.com
Επίσημο site - πραγματικό Flash κομψοτέχνημα! Μπαίνεις στο μυαλό του "Joel Barish" (Jim Carrey) :-P



http://cgi1.usatoday.com/mchat/20040408003/tscript.htm
Πολύ ενδιαφέρον chat Q&A του Charlie Kaufman με τους αναγνώστες της USA TODAY. Ενδεικτικά τα δυο παρακάτω αποσπάσματα:

Question: Do you envision all of the films you've been involved in existing in the same universe? Obviously there's a direct connection between "Being John Malkovich" and "Adaptation"... but do Joel [Jim Carrey] and Clementine [Kate Winslet] share a world with the Kaufman twins too?

Charlie Kaufman: I like that question. I don't consciously think about that, but yeah, in my brain, I guess it does. In the original screenplay for "Sunshine", Lacuna offices were in the same office that housed the 7 1/2 floor for "Malkovich". So maybe I do think that. But I don't limit myself by that. I wouldn't make a decision not to do something because it would conflict with another screenplay I've written.


Question: While you are writing, how do you keep track of your timelines, characters and plot arcs? Index cards? Flow charts? NASA computers?

Charlie Kaufman: I don't use anything like that. I keep it in my head. And I'm living with it so much, after a while I understand it. I often buy index cards or I get a very neat new notebook -- when I was writing "Adaptation" I color-coded a lot -- but I lose interest and patience and I just kind of wing it. I'm not an organized person.

FFF10: Home

s_dany posted:

Προβλήθηκε την Παρασκευή 10/4 στον Απόλλωνα και απέσπασε το 1ο βραβείο του φεστιβάλ, το Βραβείο της Πόλης των Αθηνών (το παρέλαβε η ίδια η σκηνοθέτις Ursula Meier, η οποία έδωσε και συνέντευξη στη Δέσποινα Παυλάκη του mixtape.gr). Διανομή στις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες από την Odeon.




-------------------------------------------


kioy posted:



Σκηνοθεσία: Ursula Meier
Παραγωγής: Switzerland / France / Belgium / 2008
Διάρκεια: 95'





Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Ursula Meier είναι μια εις βάθος παρατήρηση των παρενεργειών του σύγχρονου "προηγμένου" Δυτικού τρόπου ζωής και της επικινδυνότητάς τους, για τους ανθρώπους που αρνούνται το περιβάλλον, που αρνούνται να αποδεχτούν τον εαυτό τους ως μέρος του κοινωνικού συνόλου.


Μια πενταμελής οικογένεια ζει στη μέση του πουθενά. Όλοι τους μοιάζουν ιδιόρρυθμοι χαρακτήρες, ή καλύτερα αντισυμβατικοί. Ωστόσο οι οικογενειακοί δεσμοί είναι σφιχτοί, και οι κοινές ασχολίες λειτουργούν ενωτικά και συσπειρωτικά για την ευτυχή οικογένεια. Η απέραντη ύπαιθρο είναι το δεύτερο σπίτι τους, όπου όλοι μαζί αναπτύσσουν εποικοδομητικές δραστηριότητες. Ωστόσο, τα πράγματα θα αλλάξουν όταν ο "νεκρός" αυτοκινητόδρομος, που βρίσκεται δίπλα στο σπίτι τους, τίθεται σε λειτουργία. Και η διαφορά δεν είναι ότι ένας αυτοκινητόδρομος μπαίνει στη ζωή τους, αλλά ότι η ζωή τους μπαίνει σε αυτοκινητόδρομο...


Ο αυτοκινητόδρομος συνεπάγεται με πάμπολλες αλλαγές στην καθημερινότητα της πρωταγωνιστικής οικογένειας. Ο εκκωφαντικός θόρυβος διακτινίζεται με ορμή στα ώτα των περίοικων, ενώ και ο αδιάσχιστος αυτοκινητόδρομος περιορίζει ασφυκτικά τις δυνατότητες κίνησης στην περιοχή. Η οικογένεια, περισσότερο από πείσμα παρά από οτιδήποτε άλλο, αποφασίζει να μείνει στο σπίτι. Εξαίρεση αποτελεί η μεγαλύτερη κόρη (Adélaïde Leroux), η οποία συμβολίζει την προοδευτικότητα, και προτιμάει να αναμετρηθεί απευθείας με το ανάστημα του "έξω κόσμου". Οι υπόλοιποι αναπτύσσουν ιδιότροπους αντανακλαστικούς μηχανισμούς στην αλλαγή που έχει επέλθει στη ζωή τους. Με μια (αναγκαστική) στροφή στον καταναλωτισμό να υποκαθιστά την προγενέστερη ελεύθερη ζωή της υπαίθρου. Αυτός ο νέος τρόπος ζωής αποσυνθέτει σταδιακά την οικογένεια. Χορηγώντας της ενδοφλέβιες δόσεις αποξένωσης, επιθετικότητας και αγριότητας.


Είναι εμφανές, πως η οικογένεια βρίσκεται εκεί, στη μέση του πουθενά δηλαδή, ως ένδειξη άρνησης του νέου τεχνολογικού-καταναλωτικού τρόπου ζωής που έχει εξαπλωθεί στην οικουμένη. Όταν όμως αυτός ο τρόπος ζωής χτυπάει την πόρτα της οικογένειας, οι τελευταίοι παραιτούνται ξανά απ' το να αντιμετωπίσουν ενεργά την πραγματικότητα. Η οικογένεια μένει στο σπίτι, παραδομένη περισσότερο στις νευρώσεις της μητέρας(Isabelle Huppert)(καθώς βγάζει τα παιδιά στην εξοχή λέει χαρακτηριστικά "Μην τους κοιτάτε, μην τους κοιτάτε", προδίδοντας την αμηχανία της για τον έξω κόσμο). Τα υπόλοιπα μέλη, δέσμια των συναισθημάτων τους, και γνωρίζοντας το λανθασμένο των πράξεων τους, στηρίζουν τη μητέρα με καταστροφική αυταπάρνηση. Μέχρι που φτάνουν να μαντρώσουν όλα τα παράθυρα, κάθε σχισμή φωτός και επικοινωνίας με το περιβάλλον τους, φτιάχνοντας έτσι τον προσωπικό τους τάφο. Η Ursula Meier περιγράφει μαεστρικά αυτή την αδιεξοδική κατάσταση, κατηγορώντας τον μέσο άνθρωπο για τον ασφυκτικό και δύσπνευστο ατομικό εγκλεισμό του.


Το Home είναι μια δυνατή ταινία, με σοβαρή φεστιβαλική παρουσία. Μια καινοτόμα προσέγγιση και μια εξονυχιστική μελέτη στις τάσεις της εποχής. Η Ursula Meier αφηγείται ρεαλιστικά ένα αλληγορικό παραμύθι. Άλλωστε ένα αλληγορικό παραμύθι δεν είναι ολόκληρος ο κινηματογράφος; Και θέτει εξ' αρχής τον θεατή μέτοχο του δράματος των (προβληματικών) ηρώων. Αυτό επιτυγχάνεται με την αμεσότητα στο μοντάζ και μερικές εκπληκτικές σκηνές. Χαρακτηριστικά θυμάμαι εκείνες, όπου το μεγάλο παράθυρο της κουζίνας μετατρέπεται σε μια άτυπη τηλεόραση, όπου τα παιδιά παρακολουθούν με προσήλωση τη νέα σειρά, "Οι κουρσάροι της Εθνικής Οδού"! Εντύπωση επίσης προκαλεί ο τρόπος που η σκηνοθέτιδα διαχειρίζεται τις ισορροπίες μεταξύ του δράματος των ηρώων και της εξωτερικής βαναυσότητας. Η προσέγγιση του ήχου, με το βάρος να μεταφέρεται απ' το δρόμο στο σπίτι και το αντίστροφο, συνηγορεί σε κάτι τέτοιο. Ενώ τέλος, ανάμεσα στο αξιόλογο cast ξεχωρίζει η Isabelle Huppert.


Βαθμολογία: 7,5/10



Saturday, April 25, 2009

Club images

16.4.09
s_dany posted:



Μετά τήν πρώτη εικόνα-σήμα της Ομάδας πριν αρκετούς μήνες, που χρησιμοποιήθηκε βασικά για το "recruiting" (είναι ψαρωτικός o Don, τί να κάνουμε? :-) και η οποία με ταλαιπώρησε λίγο για να την φτιάξω...




...Μου ήρθε η έμπνευση για τη δεύτερη εικόνα (την οποία χρησιμοποήσαμε κάτα κόρον στο facebook), η οποία φέρνει την Ομάδα πίσω στις ρίζες της (κλισέ!) και στην πρώτη προβολή που κάναμε στις 27/4/07 (γενέθλια την άλλη Δευτέρα :-D, κλείνουμε 2 χρόνια!)...




...Την οποία προσάρμοσα χωρίς πολλά γαλλικά και στο στυλ του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινημ/φου 2009 πριν λίγες μέρες...




...Και χθες ήρθε η φυσική συνέχεια αυτής (με την υλοποίηση να τη αναλαμβάνει με άψογα αποτελέσματα ο craftsman :-) της Ομάδας, ο panchamp), η οποία φέρνει τα Dogs να τριγυρνούν στην ΑΣΟΕΕ και να βρίσκονται σε κάθε σελίδα μας! Νομίζω πως πλέον θα μπορούσαμε να αλλάξουμε και την ονομασία του blog σε "AUEB Film Dogs" ή πιο απλά "Τα Σκυλιά" (πώς είπε ο Hitchcock "Τα Πουλιά"!, ενα τέτοιο πράγμα!).



ΥΓ1. Ο QT είναι νομίζω αρκετά απασχολημένος με τους Ναζί στις Κάννες για να μας κυνηγήσει (με το αιματοβαμμένο ρόπαλο ;-) για το c(l)opyright!

ΥΓ2. Μήπως παραείναι μεγάλη η εικόνα στο header του blog και τρομάξει κανεις? Να τη μικρύνω?

ΥΓ3. Ευτυχώς τα κορίτσια της Ομάδας δε μασάνε από τέτοια και δε γκρινιάζουν που τα σύμβολα είναι κατά βάση αντρικά :-P

ΥΓ4. Όποιος έχει στο μέλλον καμια καλή ιδέα, be our guest, εννοείται!



-------------------------------------------


17.4.09 update
panchamp posted:


(click image for higher resolution)

Friday, April 24, 2009

Synecdoche, New York (Η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης)


Σκηνοθεσία: Charlie Kaufman
Παραγωγής: USA / 2008
Διάρκεια: 124'





Αγαπητέ θεατή προτού δεις αυτή την ταινία θα ήθελα να σου ζητήσω, για καλό δικό σου αλλά και του έργου, να απαλλαχθείς απ' τις συνήθεις προσδοκίες σου. Το είχαμε ψιλιαστεί ότι κάτι "δεν πάει καλά" με τον σεναριογράφο Charlie Kaufman (Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Adaptation., Being John Malkovich). Ωστόσο εδώ, στη "Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης", στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, θα μας διαλύσει κάθε επιφύλαξη. Τίποτα δεν πάει στα καλά του! Η δομή της αφήγησης στις ταινίες που υπογράφει ο Kaufman παρεκκλίνει της συμβατικής, ακαδημαϊκής, λογικής -θα το τολμήσω- σημειολογίας. Το έργο του Kaufman φέρεται να λειτουργεί ως μια σπουδή πάνω στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Και κατά την αφήγηση είναι σαν να μαθητευόμαστε, ίσως και να καιγόμαστε, στα δαιδαλώδη σοκάκια αυτού του ανθρώπινου οργάνου (εγκέφαλος), που και η επιστήμη ακόμα δεν έχει καταφέρει να αποκρυσταλλώσει τη λειτουργία του. Έτσι και η κινηματογραφική αφήγηση ακολουθεί μια ασυνάρτητη, ονειρώδη τροχιά. Όπου ανάμεσα στα "κοινά σεναριακά επεισόδια" κυριαρχεί η ασυναρτησία του υποσυνείδητου, οι νευρώσεις των εμπειριών αλλά ακόμα και μια σειρά ενστίκτων που επιδρούν στην ανθρώπινη ύπαρξη.


Και αν ο Charlie Kaufman καταφέρνει να υπερβεί κάθε κοινοτοπία, χρωστάει παρά πολλά στον τρισμέγιστο Philip Seymour Hoffman. Η λέξη χαρισματικός είναι μάλλον μικρή για να περιγράψει το ανάστημα αυτού του ηθοποιού. Ο Philip Seymour Hoffman λοιπόν υποδύεται έναν θεατρικό σκηνοθέτη, ο οποίος θα εξαργυρώσει την τοπική του επιτυχία με μια επιχορήγηση για ενα τεράστιο θίασο. Διακαής του πόθος είναι να σκηνοθετήσει κάτι προσωπικό, κάτι που θα διασώσει αιώνια την υπογραφή του. Εν τω μεταξύ, η προσωπική του ζωή έχει σμπαραλιαστεί: γυναίκα και κόρη τον έχουν εγκαταλείψει και κάθε προσπάθεια για νέα προσωπική ζωή γκρεμοτσακίζεται μπροστά στα ερείπια του παρελθόντος. Είναι η προσωπική ζωή του αυτή που μεταφέρει με "ωμό ρεαλισμό" στον προαναφερθέντα θίασο. Προσεγγίζοντας έτσι την καρδιά της τραγικότητας της ανθρώπινης ύπαρξης. Της δικής του ύπαρξης.


Ο Αριστοτέλης είχε δώσει τον ακόλουθο ορισμό για την τραγωδία: "Έστιν ουν τραγωδία, μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστου των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι' απαγγελίας, δι' ελέου και φόβου περαίνουσαν την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν". Δηλαδή η τραγωδία είναι μίμηση πράξης σπουδαίας και τέλειας, η οποία έχει αρχή, μέση και τέλος, καθώς και κάποια έκταση, με έκφραση καλλιτεχνική χωριστά για κάθε μέρος, που εκτελείται με πρόσωπα, τα οποία δρουν πάνω στη σκηνή και δεν απαγγέλλουν απλώς και που με τη συμπάθεια του θεατή για τον ήρωα που πάσχει και το φόβο μήπως και ο ίδιος ο θεατής βρεθεί σε όμοια θέση με τον ήρωα, εξαγνίζει στην ψυχή των θεατών τα πρόσωπα που δρουν για τα σφάλματά τους.


Θα επαναλάβω σε αυτό το σημείο πως η ταινία εξελίσσεται σε ένα ονειρικό τέμπο. Όπως θα την παρατηρούσαμε ανάμεσα στις χημικές αντιδράσεις ενός εγκεφάλου. Για αυτό η παρακάτω ανάλυση που θα επιχειρήσω είναι καθαρά υποκειμενική, και μάλλον αχρείαστη για κάποιον προτού δει την ταινία. Ο Philip Seymour Hoffman είναι ένα παιδί (καλλιτέχνης) που κλαίει ακόμα πριν και μετά τη συνουσία. Ρίχνεται στην καρδιά ενός βάρβαρου κόσμου, ενός κόσμου καθόλου οικείου (άλλωστε και ο καλλιτέχνης, εξ ορισμού, είναι ένας αποστάτης της συμβατικής πραγματικότητας). Για να αντιμετωπίσει αυτον τον βάρβαρο κόσμο και το παρελθόν του, αναπτύσσει υποσυνείδητα μια σωρεία αντανακλαστικών μηχανισμών, όπως το τρέμουλο στο πόδι ή η αναστολή της ικανότητας έκκρισης σάλιου. Όντας περιθωριοποιημένος απ' την συλλογική πραγματικότητα κουβαλάει σε μια δυσβάσταχτη μοναχικότητα την τραυματική του παρελθόντος. Αυτή η τραυματική μοναχικότητα, ως μύχια παρόρμηση, γίνεται και η ανάγκη έκφρασης του καλλιτέχνη. Και είναι ο λόγος αυτός που ο Philip Seymour Hoffman μεταφέρει στο θίασο του την ίδια του τη ζωή. Στην ουσία πρόκειται για την μίμηση της ίδιας του της ζωής, καθώς οι ηθοποιοι λειτουργούν ως οι δορυφόροι που περιστρέφονται γύρω του και καλούνται να αποτυπώσουν με ωμό ρεαλισμό την ζωή του. Μα η μεγαλύτερη τραγικότητα της ύπαρξης είναι αυτή η μοναχικότητα. Αυτός ο ατομικός εγκλεισμός. Η βίωση του κόσμου μέσα απ' τα στενά πρίσματα του Εγώ είναι οι ίδιες μας οι θεόρατες πληγές.


Μα όπως είχε πει ο Αριστοτέλης, η τραγωδία έχει ορισμένη έκταση, έχει αρχή και τέλος. Έτσι και αυτή η τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης οδεύει σταδιακά προς ένα τέλος. Η αρχή γίνεται όταν ο Philip Seymour Hoffman διαπιστώνει ότι: "Υπάρχουν 13 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, μα κανείς δεν είναι κομπάρσος στη ζωή του". Ίσως αυτή η διαπιστώσει αποτελεί και το αίτιο της προσωπικής δυστυχίας, αλλά και της αποτυχίας του έργου του. Ο θεατρικός σκηνοθέτης έχει κλείσει έναν τεράστιο θίασο, όπου οι ηθοποιοί δεν είναι παρά κομπάρσοι που μιμούνται με εξονυχιστική ακρίβεια τους επίσης κομπάρσους στην προσωπική ζωή του σκηνοθέτη. Και μόνο όταν ο τελευταίος επιτρέψει σε μια διαφορετική ύπαρξη να κατοικήσει στο Εγώ του, θα οδηγηθεί σε μια ανακουφιστική λύτρωση απ' τα τραύματα και από τα πάθη του. Θα οδηγηθεί στη Θέωση και στην κάθαρση. Όπως παρόμοια κάθαρση θα βιώσει και ο θεατής στην συνθλιπτική κορύφωση του τέλους. Σε μια σεκάνς υπέρμετρης συναισθηματικής φόρτισης, που όμοια της δύσκολα συναντάμε στον σύγχρονο κινηματογράφο.


Βαθμολογία: 9/10



Tuesday, April 14, 2009

FFF10: Madame de...

s_dany posted:

Προβλήθηκε την Παρασκευή 10/4 στον Απόλλωνα (με μεταφρασμένο τίτλο "Η άγνωστη Κυρία"). Την είχαμε δει και στις Νύχτες Πρεμιέρας AIFF 2007 (ως "Τα σκουλαρίκια της Μαντάμ ντε..."). Διανομή στις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες δεν προβλέπεται (εξ' όσων γνωρίζω τουλάχιστον).





-------------------------------------------


kioy posted:



Σκηνοθεσία: Max Ophüls
Παραγωγής: France / Italy / 1953
Διάρκεια: 105'





Δια χειρός Max Ophüls, ένα αριστοτεχνικό πορτραίτο της αριστοκρατίας της εποχής τούτη η ταινία. Η κάμερα κινείται αδιάκοπα στο χώρο, ακολουθώντας τους ήρωες και κυριότερα την πρωταγωνίστρια κόμισσα (Danielle Darrieux), σαρκάζοντας εμπαικτικά την χλιδή της αστικής τάξης.

Η Madame de (Danielle Darrieux), χρεωμένη ως τα φέσια, αποφασίζει να πουλήσει το γαμήλιο δώρο της, ενα ζεύγος διαμαντένιων σκουλαρικιών (τα οποία προτιμάει να αποχωριστεί έναντι της λοιπής πολυτελής της ιδιοκτησίας), ώστε να αποφύγει τον οικονομικό αφανισμό. Μόνο που ο κοσμηματοπώλης έχει άριστες σχέσεις με τον σύζυγο (Charles Boyer). Τα σκουλαρίκια θα κάνουν μια διεθνή περιοδεία ως αντικείμενο συνεχών αγοροπωλησιών, μέχρι να επανακαταλήξουν στα χέρια της Madame de. Μόνο που αυτή τη φορά προέρχονται απ' τα χέρια του βαρόνου Donati (Vittorio De Sica), που αποτελεί και τον παράνομο έρωτα της. Και τώρα πλέον είναι περισσότερο από επιθυμητά αλλά και απαγορευμένα.


Η Madame de... είναι ένα κωμικό δράμα πάνω στον επιφανειακό τρόπο ζωής της αριστοκρατικής κοινωνίας. Μια ζωή που αποδεικνύει την κενότητα του είναι καθώς πασχίζει να χρυσοστολίσει την βιτρίνα του φαίνεσθαι. Οι πολυτελείς εκδηλώσεις, ο τζόγος, οι επιφανειακές σχέσεις, τα αξιώματα και η ουδετερικοποίηση του ανθρώπινου πνεύματος είναι στοιχεία που φιγουράρουν διαρκώς στα κάδρα μας. Ωστόσο ο Max Ophüls δε χτίζει ξύλινους ήρωες, κάθε άλλο, ούτως ώστε να μπορούμε να τους ακολουθήσουμε στα πάθη τους.


Είναι ξεκάθαρο πως τα σκουλαρίκια είναι η αφορμή που πυροκροτεί διαδοχικές εξελίξεις στο δράμα. Ωστόσο τα σκουλαρίκια, αυτά καθ' αυτά, δεν αναπαριστούν τίποτα. Για τον καθένα περιέχουν ένα διαφορετικό νόημα. Για τον σύζυγο και κόμη, είναι ένα σύμβολο κυριαρχίας έναντι στους άλλους. Για τη Madame de, τροφή για την αυταρέσκεια της. Για τον Donati, ο θησαυρός που αναζητά την άγνωστη παραλήπτρια της καρδιάς του. Για τον κοσμηματοπώλη, ένα αντικείμενο κερδοφορίας. Τόσες διαφορετικές ερμηνείες, όσοι και οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή μαζί τους. Τα σεναριακά twists που σχετίζονται με το κύλισμα των σκουλαρικιών στις ράγες της ζωής είναι άφθονα. Ίσως αποσκοπούν στο να δηλώσουν την διαρκή επανασημασιοδότητηση των πάντων καθώς φορτώνονται διαρκώς τις νέες εμπειρίες του χρόνου. Ή καλύτερα την ανάγκη για την εκ νέου εξερεύνηση και σημασιοδότηση των πάντων. Καθώς οτιδήποτε γύρω μας, ακολουθεί μια εξελικτική πορεία. Τα σκουλαρίκια ξεκινούν από μια υπόσχεση ευτυχίας για έναν έγγαμο βίο. Έπειτα αποτελούν σανίδα σωτηρίας για έναν οικονομικό και κοινωνικό εξευτελισμό. Έπειτα το λιθαράκι μιας απαγορευμένης αγάπης. Έπειτα σύμβολο μιας κλαίουσας, αν μη τι άλλο υποκριτικής, φιλανθρωπικής πράξης. Για να καταλήξουν, πάλι με επιδερμικό και προσχηματικό τρόπο, ως η αιτία για μια υπόθεση τιμής.


Αριστουργηματική και η σύλληψη της τελευταίας και καταληκτήριας σκηνής. Σε μια ταινία που θα μπορούσε να ρέει ατέρμονα ακολουθώντας τα διαδοχικά στάδια της εξέλιξης. Όπου τα σκουλαρίκια χρησιμοποιούνται για μια ειρωνεία στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι και τη σχέση του με την μεγαλοαστική τάξη. Με την Εκκλησία να φορτώνεται όλες τις αμαρτίες μας (ω, γενναιοδωρία!), με αντάλλαγμα πάντα το ανάλογο οικονομικό αντίτιμο...


Βαθμολογία: 8/10



FFF10: California Dreamin' (Nesfarsit)

s_dany posted:

Προβλήθηκε την Τετάρτη 8/4 στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Διανομή στις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες δεν προβλέπεται (εξ' όσων γνωρίζω τουλάχιστον).






-------------------------------------------


kioy posted:



Σκηνοθεσία: Cristian Nemescu
Παραγωγής: Romania / 2007
Διάρκεια: 155'





Τα τελευταία χρόνια το Ρουμανικό cinema γνωρίζει πρωτόγνωρη άνθιση: αρκεί να αναλογιστούμε τις πρωταγωνιστικές συμμετοχές που έχουν οι Ρουμανικές ταινίες σε σημαντικότατα φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Γεγονός που μάλλον καθόλου τυχαίο δεν είναι, δεδομένου και του κοινωνικοϊστορικού πλαισίου του τόπου της τελευταίας πεντηκονταετίας, το οποίο στα χέρια των διψασμένων (και καταπονημένων) δημιουργών έγινε μια (κινηματογραφική) μούσα.

Και ενα απ' τα ονόματα που προκάλεσαν εντύπωση ήταν αυτό του Cristian Nemescu, ο οποίος όμως απεβίωσε προσφάτως σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, σε ηλικία 27 ετών, χωρίς καν να προλάβει να ολοκληρώσει το μοντάζ της πρώτης του μεγάλου μήκους ταινίας. Πρόκειται για το Califorina Dreamin' (που κυκλοφορεί σε μια "endless version") και υποσχόταν μια μεγάλη καριέρα για τον "πατέρα" του.


Αμερικάνικα στρατεύματα του ΝΑΤΟ κατευθυνόμενα προς το Κόσοβο θα μπλοκαριστούν σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Ρουμανίας. Υπαίτιος ο σταθμάρχης του χωριού (Razvan Vasilescu), που κάνει καψώνια στους επιβλητικούς (για την κοινή γνώμη) Αμερικάνους, έχοντας βιώσει ο ίδιος τραυματικά στα παιδικά του χρόνια την σαθρότητα της Αμερικάνικης (και όχι μόνο) πολιτικής. Η παραμονή του Αμερικάνικου στρατού στο χωριό υποκινεί πολυάριθμες εξευτελιστικές εξελίξεις! Ο καιροσκόπος και γαλίφης δήμαρχος (Jamie Elman) προσπαθεί, με καραβλάχικο τρόπο, να εκμεταλλευτεί την Αμερικάνικη παρουσία προς όφελος του χωριού: διοργανώνει παραδοσιακά γλέντια και λοιπές (υποτίθεται διαφημιστικές για τον τόπο!) εκδηλώσεις. Παράλληλα οι νεαρές κοπέλες, υιοθετώντας τα sexy Δυτικά πρότυπα, ορέγονται τους Αμερικάνους στρατιώτες. Είτε υποκύπτοντας στις ερωτικές ανησυχίες της ηλικίας, είτε επιθυμώντας (ματαίως) να τους χρησιμοποιήσουν ως γέφυρα για τον πηγαιμό τους στη Δύση. Και όλα αυτά, τη στιγμή που ο ενοχλημένος Αμερικάνος στρατηγός (Armand Assante) προσπαθεί να υποκινήσει αρνητικό κλίμα για τον σταθμάρχη, ενώ οι στρατιώτες του, ως γνήσια ανθρώπινα όντα, βαυκαλίζονται με τη νιρβάνα της καλοπέρασης.


Το California Dreamin' είναι μια απολαυστική αλλά και αποστομωτική σάτιρα για το Βαλκανικό, αλλά και το παγκόσμιο, ιστορικό γίγνεσθαι. Ίσως σε κάποια σημεία είναι αδικαιολόγητα μεγάλο (το μοντάζ άλλωστε δε βρίσκεται στα χέρια του δημιουργού), ωστόσο από κάθε σκηνή ξεπηδάει μια πολύπλευρη και ξεκαρδιστική σάτιρα σε θέματα που εφάπτονται του σύγχρονου κοινωνικοϊστορικού γίγνεσθαι. Η ταινία λειτουργεί σε ξέφρενους (σχεδόν Kusturicικούς θα λέγαμε) ρυθμούς, οι οποίοι όμως ορισμένες φορές προδίδουν τα υπερφιλόδοξα σχέδια του δημιουργού.


Αξιοπρόσεκτη είναι η επιλογή του Cristian Nemescu να τεμαχίσει το ηλικιακό συνεχές και να χρησιμοποιήσει ήρωες που κυμαίνονται σε δυο συγκεκριμένα ηλικιακά πλαίσια. Από τη μία έχουμε την παλιά γενιά, που κρατάει ακόμα το τιμόνι των εξελίξεων και "κεφαλαγεί" στα τραύματα του παρελθόντος. Ενώ από την άλλη έχουμε την νεολαία, η οποία επιζητεί μια ιδεολογική απελευθέρωση και έναν απεγκλωβισμό απ' το παρελθόν. Ωστόσο, αυτή η προοδευτικότητα και η ελευθερία, είναι μάλλον περισσότερο χαλιναγωγημένη απ' ότι φαντάζεται.


Ο Christian Nemescu χρησιμοποιεί την παλιά γενιά (έχοντας σε μεγάλη ερμηνευική φόρμα τους Razvan Vasilescu, Armand Assante, Jamie Elman) για να αποτυπώσει με μεγάλη ακρίβεια την σαθρότητα του πολιτικού τοπίου. Απ' την πρόσφατη αποτυχία του σοσιαλισμού και την τραυματική εμπειρία της δικτατορίας εως την παντελώς διεφθαρμένη εικόνα του σήμερα. Ένα τοπίο πολιτικής σήψης και κενότητας, ένα τοπίο ανελέητου διπλωματικού (και εμπόλεμου) καιροσκοπισμού. Ενώ από την άλλη, διατυπώνει ένα παράπονο για την Ανατολή του νέου κόσμου. Ενος κόσμου στον οποίο πρωταγωνιστεί η Maria Dinulescu, με τις αφίσες του Leonardo Di Caprio στο χαρούμενα χρωματισμένο δωμάτιο της. Μια νεολαία για την οποία η ονειροπόληση εξισώνεται με την διαφημισμένη ποπ κουλτούρα του Δυτικού πολιτισμού. Και είναι αυτή η νέα μέρα που περιμένουμε τόσο, και είναι αυτή η νέα μέρα που τρομάζει περισσότερο... καθώς ο αγώνας περιορίζεται στους κανόνες και στις νομοτέλειες του de facto κόσμου.


Βαθμολογία: 7,5/10




Saturday, April 11, 2009

Confessions of a Shopaholic (Ψωνίζω, άρα Υπάρχω)


Σκηνοθεσία: P.J. Hogan
Παραγωγής: USA / 2009
Διάρκεια: 104'





Πριν πω οτιδήποτε άλλο οφείλω να ομολογήσω πως η ταινία δε μου άρεσε. Και δε μου άρεσε γιατί ακολουθεί τον γνωστό πλέον light, γλυκερό, videoclipίστικο αφηγηματικό τρόπο, εμπλουτισμένο με το εξυπνακίστικο χιούμορ των ταινιών της mainstream κινηματογραφικής βιομηχανίας. Ωστόσο, το Confessions of a Shopaholic έχει κάτι που το ξεχωρίζει από τις ταινίες της σειράς. Με αυτό το κάτι λοιπόν θα ασχοληθώ στο κείμενό μου, αγνοώντας τις επιμέρους θεματικές όπως το love story κλπ.


Από ψυχολογικής άποψης δεν είναι αποτελεσματικό (ως προς την θεραπεία) να στέκεσαι δεικτικά-κατηγορηματικά σε ένα παθολογικό σύμπτωμα που μπορεί να εμφανίζεται σε ένα άτομο. Μια τέτοια στάση μπορεί να έχει επιδράσεις αντίθετες απ' τις επιθυμητές. Καθώς είναι πιθανόν να ενεργοποιηθούν αντανακλαστικοί μηχανισμοί τέτοιοι που θα δέσουν αξεδιάλυτα το άτομο με την αρχική "εσφαλμένη" συμπεριφορά. Ο ενδεδειγμένος τρόπος για την εξάλειψη τέτοιων "εσφαλμένων" συμπεριφορών θεωρείται να οικιοποιηθείς και να προσεταιρισθείς την αδυναμία, να την παρουσιάσεις με έναν εν μέρει υπερβολικό τρόπο, ώστε το ίδιο το άτομο να αντιμετωπίσει κριτικά τα πάθη του. Μέχρι το στάδιο της ολοκληρωτικής χειραφέτησης. Τον παραπάνω τρόπο φαίνεται να έχει υιοθετήσει και το Confessions of a Shopaholic για την αντιμετώπιση ενός κραυγαλέου φαινομένου του καιρού μας, της καταναλωτικής μανίας. Ακολουθεί έναν "Αμερικάνικο" τρόπο αφήγησης για να απευθυνθεί σε ένα ευρύ κοινό (πιθανόν καταναλωτικό) και παρουσιάζει με ακρότητα καταστάσεις μανιακής κατανάλωσης. Προτρέποντας επί της ουσίας τον θεατή να συνειδητοποιήσει το άσκοπο της υπερβολικής κατανάλωσης και να ακολουθήσει την πρωταγωνίστρια στο απαραίτητο στάδιο της αποτοξίνωσης.


Πρωτού συνεχίσουμε θα ήθελα να αναφέρω μια φράση του Ίταλο Καλβίνο: "Περισσότερο και από τα πράγματα που κάθε μέρα κατασκευάζονται, πουλιούνται, αγοράζονται, ο πλούτος της Λεονίας μετριέται από τα πράγματα που κάθε μέρα πετιούνται για να δώσουν τη θέση τους σε καινούργια. Τόσο που κανείς αναρωτιέται αν το αληθινό πάθος της Λεονίας είναι πράγματι , όπως λένε, να απολαμβάνει καινούργια και διαφορετικά πράγματα, ή αν είναι μάλλον να αποβάλλει, να διώχνει μακριά της, να ξεφορτώνεται κάθε περιοδική μιαρότητα". Η ευκολία με την οποία αποχωριζόμαστε τα καταναλωτικά αγαθά καθρεφτίζει αν μη τι άλλο τη μηδαμινή πραγματική αναγκαιότητα τους. Η αγορά νέων πραγμάτων αποκτά μια υπερβάλλουσα φετιχιστική διάσταση. Έτσι, το άτομο παύει να προσδιορίζεται ως ύπαρξη από ανθρώπινους όρους, αλλά αντίθετα καθορίζεται αποκλειστικά από τους όρους της αγοράς αποκτώντας το χρίσμα του μανιακού καταναλωτή!


Κάπως έτσι και η πρωταγωνίστρια μας (Isla Fisher) πάσχει απ' το σύνδρομο του μανιακού καταναλωτή. Συνεπαίρνεται απ' οτιδήποτε νέο και φανταχτερό (ένδυμα ή υπόδημα) κυκλοφορεί στην αγορά και, ως υπνωτισμένη, φαλιρίζει διαδοχικά τις πολυάριθμες πιστωτικές της κάρτες δημιουργώντας υπέρογκα χρέη. Μπορεί να μην αποχωρίζεται ποτέ την υπερπλούσια γκαρνταρόμπα της, ωστόσο καθετί παλιό τοποθετείται σε έναν νοητό κάδο αχρήστων ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τις καθημερινά φρέσκες παραλαβές της.

Ο P.J. Hogan θίγει τον καταναλωτισμό, έστω και με αυτή την ύπουλη διπλωματική εγκράτεια. Η δημιουργία προϊόντων έχει πάψει να αποσκοπεί στην κάλυψη των βασικών αναγκών. Αντιθέτως, τα νέα προϊόντα αποσκοπούν στη δημιουργία νέων πλαστών αναγκών με γεωμετρική πρόοδο, σαν ενα τρυπάνι που σκαλίζει χαοτικές τρύπες εντός του ατόμου. Το οποίο άτομο, χωρίς στέρεα πατήματα και εστερνισμένες αξίες, ματαίως στρέφεται στην αγορά για δανεικά μπαλώματα.


Το Confessions of a Shopaholic μπορεί να ιδωθεί και ως μια soft περιγραφή της οικονομικής κρίσης των καιρών μας. Δε θα μπορούσα να κλείσω το κείμενο παρά με τη σχετική αξιομνημόνευτη ατάκα: "Your mother and I think that if the American economy can be billions in debt and still survive, so can you."!!! (Η μητέρα σου και εγώ νομίζουμε πως αν η Αμερικάνικη οικονομία μπορεί να επιβιώνει με δισεκατομμύρια χρέη, τότε μπορείς και εσύ.)


Βαθμολογία: 4,5/10



Thursday, April 09, 2009

FFF10: L' Argent (Το Χρήμα)

s_dany posted:

Προβλήθηκε την Τετάρτη 8/4 στο Αττικόν. Διανομή στις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες δεν προβλέπεται (τουλάχιστον μέχρι στιγμής).






-------------------------------------------


kioy posted:


Σκηνοθεσία: Robert Bresson
παραγωγής: France / Switzerland / 1983
Διάρκεια: 87'




Ο Robert Bresson υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές που γνώρισε η κινηματογραφική Τέχνη. Όχι τόσο για το αριστουργηματικό έργο που άφησε (το οποίο απαριθμείται σε 14 συνολικά ταινίες) αλλά κυρίως για τη διάσταση που έδωσε στον κινηματογράφο. Με τους πειραματισμούς του στην αφήγηση και μια εξωφρενικά μινιμαλιστική σκηνοθεσία μοιάζει να επανεφευρίσκει την 7η Τέχνη και να την απαλλάσσει ολοκληρωτικά από την όψιμη εικονική της φύση.

Το L' Argent είναι μια αριστουργηματική ταινία, που μοιράστηκε το μεγάλο βραβείο των Καννών μαζί με την τρισμέγιστη Νοσταλγία του Andrei Tarkovsky. Αλλά προτού πούμε οτιδήποτε για την ταινία, νομίζω θα ήταν φρόνιμο να κοιτάξουμε λίγο βαθύτερα στην σκηνοθετική ταυτότητα του Robert Bresson. Στα πλαίσια αυτά, θα συνιστούσα μια επίσκεψη στο υπέροχο σχετικό κείμενο που υπάρχει στο cinema.filosofia.gr.


Ο Robert Bresson υπήρξε ιδρυτής, και εδραιωτής θα λέγαμε, του ποιητικού-αφαιρετικού κινηματογράφου. Θεωρεί χρέος του κινηματογραφικού μέσου να ποιήσει εναν παρθενικό στοχασμό πάνω στον κόσμο και όχι μια αναπαράσταση αυτού. Τίθεται κάθετα αρνητικός στο οτι ο κινηματογράφος οφείλει να αναπαριστά τον κόσμο. Καθώς θεωρεί πως όποιο κομμάτι της πραγματικότητας και να μας φανερώνεται, αυτό στολίζεται με τις μνήμες, τα βιώματα και τα συναισθήματα του θεατή και, εν τέλει, παραδίδεται αναπόφευκτα και στωικά στη σφαίρα του υποκειμενικού. Στα πλαίσια αυτά, ο Robert Bresson αρνείται τους κανόνες και την παραδοσιακή αφήγηση του cinema. Πολύ σπάνια θα μας δώσει κάποιο υποκειμενικό-κοντινό πλάνο. Στοχεύει στην "κατασκευή" πρωτότυπων εικόνων ή, καλύτερα, στην πρωτότυπη συναρμολόγηση των εικόνων, με τρόπο τέτοιο που θα συνθέτουν ένα εντελώς καινούργιο στοχαστικό σύμπαν, απαλλαγμένο απ' τις προγενέστερες (κινηματογραφικές και μη) εμπειρίες του θεατή. Ο Γάλλος σκηνοθέτης με παρόμοιο τρόπο διαλέγει και τους ηθοποιούς του. Στην ουσία ποτέ δε βλέπουμε ηθοποιούς στις ταινίες του Bresson. Καθώς ο σκηνοθέτης επιλέγει ηθοποιούς "μιας χρήσης" ή "λευκά χαρτιά", ώστε να μην ανασύρονται απ' το υποσυνείδητο του θεατή ανεπιθύμητες προγενέστερες εντυπώσεις. Ο ηθοποιός στο cinema του Bresson δεν υποδύεται, δεν ερμηνεύει, απλά υπάρχει μέσω των κινήσεων του, χωρίς κάποιο ψυχοσωματικό βάρος.


Παρομοίως μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που χειρίζεται τις υπόλοιπες "κινηματογραφικές συνιστώσες". Στις ταινίες της 7ης Τέχνης συχνά πυκνά η ποίηση (με τη λογοτεχνική έννοια), η μουσική, η φωτογραφία κλπ είναι παράγοντες που διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στην δραματουργία. Στο σινεμά του Bresson δεν υφίσταται κάτι τέτοιο. Μοναδικός σκοπός της εικόνας είναι να απογυμνωθεί από κάθε δυνατή επιτήδευση. Έτσι, τα πάντα αποτυπώνονται με μια μινιμαλιστική ακρότητα. Η μουσική δίνει τη θέση της σε ένα κονσέρτο από φυσικούς ήχους, όπως ας πούμε ο ήχος από τα μανταλάκια πάνω στο λευκό σεντόνι. Ενώ ο λόγος, εκ πρώτης όψεως μοιάζει τουλάχιστον αδιάφορος και απολύτως αποδραματικοποιημένος.


Αυτά τα ολίγα ως προς το ύφος του Bresson. Ας επικεντρωθούμε πλέον στην ταινία. Το L' Argent είναι ελεύθερα εμπνευσμένο πάνω στη νουβέλα του Leo Tolstoy "Το Κίβδηλο Χρήμα". Αυτό το "Κίβδηλο Χρήμα" διασκευάζει ο Bresson και το τιτλοφορεί απλά ως "Χρήμα". Γιατί το ίδιο το χρήμα, εξ' ορισμού, είναι μια κίβδηλη κατασκευή. Απ' τη στιγμή που το κατασκευασμένο χαρτονόμισμα αντιπροσωπεύει μια ονομαστική αξία σημαντικά αποκλίνουσα απ' την πραγματική. Άραγε το L' Argent είναι η λιγότερο θεολογίζουσα ταινία του Γάλλου σκηνοθέτη και η περισσότερο υλιστική; Και διατυπώνω αυτό το ερώτημα απ' την άποψη ότι σχεδόν τα πάντα παρατηρούνται ως αλληλεπιδράσεις της ύλης. Μια φτηνή κορνίζα, ένα σπασμένο ποτήρι και τρία πλαστά χαρτονομίσματα αντιστοιχίζονται άραγε στη νέα φτηνή και εικονική ζωή που χτίζεται, στη ζωή με τις σμπαραλιασμένες αξίες που θερμαίνεται στο καζάνι του Διαβόλου; Δύσκολο κανείς να σπάσει τους μυστήριους κώδικες στη σημειολογία του Bresson. Εγώ απλά θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο συνιστώσες της ταινίας, χωρίζοντας τη σε δύο μέρη.


Στο πρώτο μέρος παρακολουθούμε την κυκλοφορία ενος πλαστού χαρτονομίσματος που μέσα από μια σειρά διαδοχικών μεταγγίσεων θα οδηγήσει έναν αθώο στη φυλακή. Ο αθώος έχει πέσει θύμα εις διπλούν. Πρώτα του κίβδηλου χαρτονομίσματος και κατόπιν μιας ψευδορκίας. Όμως αποδέχεται στωικά τη μοίρα του χωρίς καμία προσπάθεια υπεράσπισης. Άραγε αυτή η αποδοχή δηλώνει την μάταιη καταπολέμηση του αναπόφευκτου; Ή μήπως την κυριαρχία του "Κακού" εντός του θύματος, απ' τη στιγμή που ο τελευταίος αποδέχεται τον χρηματισμό; Και όλα αυτά τη στιγμή που η φιλοχρηματία παρουσιάζεται ως μια ασθένεια του πνεύματος, το οποίο (παρά τις φιλάνθρωπες και ιδεαλιστικές στάσεις που διατυπώνει) εγκλωβίζεται σε ένα απάνθρωπο και δαιμονισμένο σύμπαν.


Στο δεύτερο μέρος, γινόμαστε μάρτυρες μιας ακατανόητης φιλίας-σχέσης. Το θύμα βγαίνει απ' τη φυλακή, με όψη πλέον εγκληματία (καθώς οι έννοιες θύτης-θύμα αλληλομεταβάλονται με επαναληπτικότητα). Και όμως, μια ηλικιωμένη κυρία, στον μαγνητισμό του πρώτου βλέμματος, θα προσφέρει απλόχερα στέγη και συμπόνοια. Στη συνέχεια, το λευκό κυριαρχεί (παρά την κατά τ' άλλα σκουρόχρωμη απόχρωση της ταινίας) και ανάμεσα στην καθολική αγριότητα παρεμβάλλονται μερικές ποιητικές σκηνές. Οι σχέσεις όμως μεταξύ της ηλικιωμένης και του αποφυλακισμένου θα οδηγήσουν σε μια αιμοσταγή ιστορία. Άραγε τι σημαίνει η αποδοχή και η βοήθεια απ' την πλευρά της ηλικιωμένης; Πρόκειται για τη συγχώρεση που ανταλλάσσει ενα εγκόσμιο τέλος για μια υπερκόσμια ανταμοιβή; Ή είναι η υπνωτισμένη ανταπόκριση στο κάλεσμα του "Κακού";


Βαθμολογία: 9/10



Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...